Έρευνα και Ανάπτυξη νέων προϊόντων και Επιχειρηματικών Σχεδίων

Η Έρευνα και η Ανάπτυξη (R&D) αποτελούν τους βασικούς πυλώνες στήριξης των υγιών επιχειρήσεων. Περιλαμβάνουν πληθώρα ζητημάτων, πολλών προβληματισμών αλλά και αντιπαραθέσεων, η επίλυση των οποίων βοηθά τις επιχειρήσεις να αυξήσουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους. Στα κεφάλαια του βιβλίου αυτού, παρουσιάζονται οι αρχές που διέπουν την Έρευνα σε επιχειρήσεις και ερευνητικά/εκπαιδευτικά ιδρύματα. Διακεκριμένοι επιστήμονες αναπτύσσουν, στα επιμέρους κεφάλαια, τις στρατηγικές και τις μεθοδολογίες που συνήθως εφαρμόζονται, και – μέσω των αντιστοίχων Επιχειρηματικών Σχεδίων – αναδεικνύουν και ελέγχουν τα «κρίσιμα σημεία» της Ανάπτυξης για κάθε νέο προϊόν. Κρίσιμα σημεία, που θα μπορούσαν να καταλήξουν σε καινοτομικά προϊόντα και την κατοχύρωση ανάλογων ευρεσιτεχνιών, ανεξαρτήτως του κλάδου παραγωγής και διάθεσης του προϊόντος. Προς εμπέδωση των αρχών και των επιχειρηματικών αυτών κανόνων και οδηγιών, στο Β΄ μέρος του βιβλίου, παρουσιάζονται 22 Μελέτες Επιτυχημένων Περιπτώσεων (Success Case Studies). Αυτές επιλέχθηκαν και παρουσιάζονται από τους συντονιστές αντιστοίχων ερευνητικών σχεδίων της Βιομηχανίας ή ερευνητικών Κέντρων, κυρίως του κλάδου των τροφίμων και των ποτών. Έτσι, το βιβλίο αποτελεί σημαντικό εργαλείο αναφοράς και εκμάθησης, φοιτητών και επαγγελματιών, οι οποίοι ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν τη στράτα R&D, σε κάθε νέα επιχείρηση, για κάθε νέο προϊόν.

 Οι εξελίξεις της Επιστήμης και της Τεχνολογίας υλικών, τροφίμων, ποτών και γενικά καταναλωτικών προϊόντων συνιστούν για τον άνθρωπο και το περιβάλλον στο οποίο διαβιώνει, σημαντικό μοχλό υγιούς διαβίωσης, ευημερίας και ανάπτυξης των δραστηριοτήτων του. Ειδικότερα στον κλάδο των τροφίμων, οι εξελίξεις αυτές συνεχίζουν να προσφέρουν ποιοτικά προϊόντα, που διακρίνονται για την υψηλή διατροφική τους αξία και τα πολύ καλά οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά. Τα επιτεύγματα και τα προϊόντα αυτά είναι αποτελέσματα ερευνητικών προσπαθειών, μικρών ή μεγάλων, βραχυχρόνιων ή μακροχρόνιων, τυχαίων ή συστηματικών, οργανωμένων ή περιστασιακών. Για την ανάπτυξη και την αποδοχή αυτών των προϊόντων από τη βιομηχανία και, στη συνέχεια, από τους καταναλωτές, απαιτούνται συγκεκριμένα βήματα και μεθοδολογίες που – κατά κανόνα – στηρίζουν κάθε επιτυχημένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Απαιτείται δηλαδή ένα – μικρό ή μεγάλο – σχέδιο ανάπτυξης του προϊόντος. Στις σημερινές συνθήκες του ανταγωνισμού και το απαιτητικό περιβάλλον της σωστής επιχειρηματικότητας, ο παραπάνω σχεδιασμός και η ανάπτυξη των νέων προϊόντων, οφείλει να ακολουθεί τις φάσεις συγκεκριμένων Επιχειρηματικών Σχεδίων. Με αυτά, η κάθε Επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους, θα μπορέσει να έχει μία ex-ante αξιολόγηση του μελλοντικού της προϊόντος ή δραστηριότητας.

Η εμπειρία μας από ερευνητικά σχέδια και πρακτικές που στοχεύουν στη δημιουργία νέων προϊόντων και κυρίως όσων σχετίζονται με τη διασφάλιση της ποιότητας και την καινοτομία (στο χώρο της βιομηχανίας τροφίμων), υπαγόρευσε τη συγγραφή του παρόντος πονήματος, με βάση δύο στόχους. Πρώτο, την ισορροπία μεταξύ των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων τα οποία κρίνονται απαραίτητα για μία ολοκληρωμένη ενημέρωση των φοιτητών και της έκτασης των κειμένων που αναπτύσσονται. Δεύτερο, τη σύνδεση των επιστημονικών προόδων και τεχνολογικών επιτευγμάτων με τις βιομηχανικές πρακτικές και δραστηριότητες. Και οι δύο στόχοι προσεγγίστηκαν με φροντίδα για σχετικά απλουστευμένη και κατανοητή ανάπτυξη των θεμάτων, χωρίς ελλείμματα επιστημονικού περιεχομένου. Οδηγός, για την ανάπτυξη των θεμάτων και των γνωστικών αντικειμένων που εμπεριέχονται στο παρόν σύγγραμμα, ήταν τα περιγράμματα αναλόγων μαθημάτων, τα οποία περιλαμβάνονται στα προγράμματα σπουδών αντίστοιχων Σχολών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και ειδικότερα την ύλη μαθημάτων, όπως είναι η «Ανάπτυξη νέων προϊόντων», «Επιχειρηματικά Σχέδια», «Βιομηχανικός Σχεδιασμός» «Νεοφανή προϊόντα διατροφής» κ.ά.

Στο παρόν σύγγραμμα, αναπτύσσονται συγκεκριμένες διαδικασίες και ορισμένες εφαρμογές, που θεωρούνται απαραίτητες προκειμένου ο κάθε ερευνητής – επιστήμονας ή τεχνολόγος, μηχανικός ή οικονομολόγος – να οδηγηθεί στη δημιουργία νέων προϊόντων και γενικότερα, στην ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Οι διαδικασίες ανάπτυξης προϊόντων είναι – σχεδόν – ίδιες για κάθε νέο προϊόν. Ανάλογες είναι και οι προδιαγραφές για τα επιχειρηματικά σχέδια μικρών ή μεγάλων βιομηχανιών. Ωστόσο, η σημαντικότητα των γεωργικών προϊόντων για την ελληνική οικονομία και η εμπειρία μας από το σχεδιασμό και την έρευνα προϊόντων τροφίμων και ποτών, υπαγόρευσε την επιλογή πολλών εφαρμογών έρευνας και επιχειρηματικών σχεδίων στον κλάδο των τροφίμων. Το Α΄ Μέρος του βιβλίου, περιλαμβάνει διάφορα γνωστικά αντικείμενα, σε εισαγωγική πάντοτε μορφή, που προσφέρουν στους φοιτητές Σχολών Επιστήμης/Τεχνολογίας αλλά και Διοίκησης/Οικονομίας, τα απαραίτητα εφόδια για μπορέσουν να κατανοήσουν και να αναπτύξουν ερευνητικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες στον χώρο της Τεχνολογίας και της Παραγωγής νέων προϊόντων. Στο Β΄ μέρος του βιβλίου περιγράφονται χαρακτηριστικά παραδείγματα ή Μελέτες Επιτυχημένων Περιπτώσεων (ΜΕΠ) ανάπτυξης καινοτόμων τροφίμων/ ποτών, τα οποία έχουν αναφερθεί στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία κατά τα τελευταία χρόνια. Έτσι, το σύνολο της ύλης του συγγράμματος προσφέρει σε φοιτητές Σχολών Επιστήμης και Τεχνολογίας Αγροτικών Προϊόντων, αλλά και σχετικούς με την ανάπτυξη αυτών επιστήμονες και μηχανικούς, έναν «οδικό χάρτη» για την πορεία τους προς τη δημιουργία επιτυχημένων και – πολλές φορές – καινοτομικών προϊόντων. Αξίζει να αναφερθεί ότι, παρόλο που οι ΜΕΠ έχουν επιλεγεί – σχεδόν στο σύνολό τους – από τον κλάδο τροφίμων και ποτών, μπορούν ωστόσο να τα οποία αναπτύσσονται - με αντίστοιχες βέβαια κλαδικές μελέτες – και σε άλλες παραγωγικές διαδικασίες.

Κλείνοντας το Εισαγωγικό αυτό Σημείωμα, θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους όσους συνέβαλαν στη δημιουργία αυτής της έκδοσης κυρίως δε, τους συναδέλφους από Σχολές ΑΕΙ που σχετίζονται με την Παραγωγή και την Οικονομία του Αγροτικού Τομέα της Χώρας μας. Μας έδωσαν χρήσιμες συμβουλές και προτάσεις για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη της ύλης. Θερμές ευχαριστίες εκφράζονται βέβαια και στους συντελεστές της έκδοσης αυτής, συγγραφείς και συνεργάτες, οι οποίοι υλοποίησαν – ο καθένας από τη σκοπιά του και σύμφωνα με την ειδικότητά του - όλες τις παραπάνω σκέψεις και προτάσεις, συμβάλλοντας στην, κατά το δυνατόν, αρτιότερη παρουσίαση της ύλης ανά Κεφάλαιο ή ΜΕΠ.

Όπως και τα υπόλοιπα συγγράμματα των Εκδόσεων Τσότρα με συγγραφείς τους Κ. Σφλώμο, Δ. Χούχουλα και Θ. Βαρζάκα η έκδοση αυτή παρέχει τη δυνατότητα υποστήριξης της  εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Στους εισηγητές των αντιστοίχων μαθημάτων διατίθεται ηλεκτρονικό υλικό (σειρά διαφανειών), κατόπιν συνεννοήσεως με τον Εκδότη κ. Αθανάσιο Τσότρα (info@ekdoseis-tsotras.gr).